Өнөөдөр энэ төсөл Монгол Улсын төсвийн томоохон хувийг дангаараа бүрдүүлж байна. Тэнд 12 мянган хүн ажиллаж, 5000 орчим аж ахуйн нэгж бүтээгдэхүүнээ нийлүүлж байна гэж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, Оюу толгой өөрөө том зах зээл болж байна гэсэн үг. Энэ бол төслийн үр ашгийг шууд хүртэж байгаа үр дүн.

"Эрин" клиник эмнэлэгийн бөөр, зүрх судасны Ахлах зэргийн их эмч Д.Отгонцэцэгтэй бөөрний архаг дутагдлын талаар ярилцлаа.

Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн дагуу хувь хүн өөрийн орлого болон банк, санхүүгийн байгууллагаас авсан зээлийн хөрөнгөөр амьдран суух зориулалтаар анх удаа хувьдаа орон сууцны барилга барих, эсвэл худалдан авахад зарцуулсан 30 сая төгрөгөөс дээшгүй хэмжээний хөрөнгөтэй тэнцэх орлогоо татвар ногдуулах орлогоос чөлөөлүүлдэг.

Хүний бие анх эцэг, эхийн цагаан, улаан дусал болон түүний дээр өөрийнх нь сэтгэл буюу эхлэлгүй цаг хугацаанаас олон төрөл дамжиж ирсэн “тийн мэдэл” гурав нэгэн агшинд эхийн умайд цугларч барилдсанаар үр тогтох буюу хүний төрлийг олдог. Ийнхүү “тийн мэдэл” нь эцэг, эхийн цагаан, улаан дусалтай нэгдсэнээр сэтгэл, оюун биеждэг. Тиймээс хүний бие бол сэтгэлийн орон юм.

Буддын соёлын Махагала нийгэмлэгийн тэргүүн, докторант М. Тэгшбаяртай уул овоо тахих зан үйл хийгээд бурхны шашны талаар ярилцлаа.

УИХ-ын гишүүн Д.Муратын хувьд эрүүгийн гэмт хэрэг үйлдсэн эсэх нь хуулиар тогтоогдоогүй. Хүчирхийлэл хүчингийн хэрэг ч үйлдээгүй. Үүссэн асуудал нь хүмүүс дундах хоорондын маргаан төдий.

Түгжрэл, утаа... Эдгээр асуудал тийм ч хурдан өөрчлөгдөхгүй нь лавтай. Тэр болтол бид уурлаж бухимдаад л, нийтээрээ стресст автаад л байх уу. Эсвэл энэ бүхнийг үл тоон өөрийгөө, ойр дотныхоо хүмүүсийг хамгаалах уу. Стресс, ядаргаанаас ангижирахад бидэнд юу туслах бол. Энэ талаар зөвлөгөө авахаар Сонгдо эмнэлгийн Б.Болдсайхан эмчтэй уулзлаа.

Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр тэтгэмжийн тухай хуульд зааснаар тэтгэврийг ямар аргачлалаар бодож байна вэ гэвэл сүүлийн 20 жилийн доторх хамгийн өндөр, дараалсан таван жилийн дундаж цалингаас 45 хувиар бодно.

Нэг орой гэртээ сууж байгаад "Гүррагчаа, Жаннибеков хоёрыг онгоцноос буугаад ирэнгүүт хамгийн түрүүнд хүүхдүүд цэцэг бариад угтана, улаан зангиа хүзүүнд нь зүүж өгөх тэр агшинд цэргийн марш дуугаргах уу яах вэ" гэж бодлоо. Яг тэр үед "Сансарын нисгэгч ахаа, сайн яваад ирэв үү" гэсэн үг сэтгэлд буугаад ирсэн.

Ерөнхийлөгч энэ жил хүүхдийн мөнгийг алагчлалгүй олгох, Үндсэн хуулийн 6.1-ийг хэрэгжүүлэх хууль санаачилна.

-Сонсгол бууралтыг шалтгаан, байрлал, зэргээр нь ангилдаг бөгөөд байрлалын хувьд гадна, дунд, дотор чих, сонсголын мэдрэл болон сонсголын төвүүдийн түвшинд байж болно. Сонсгол бууралтыг ерөнхийд нь дуу дамжуулах хэлбэрийн, мэдрэл-сэрэхүйн гаралтай, холимог хэлбэрийн гэж ангилна. Гадна, дунд чихний эмгэгийн үед ихэвчлэн дамжуулах хэлбэрийн сонсгол бууралт үүсдэг бөгөөд эмийн болон мэс заслын эмчилгээ хийлгэх боломжтой. Дотор чихний эмгэгүүдийн үед дуу хүлээн авах хэлбэрийн буюу мэдрэл-мэдрэхүйн гаралтай сонсгол бууралт үүсдэг. Энэ хэлбэрийн сонсгол бууралтыг эмчлэх эмийн болон мэс заслын арга одоогоор байхгүй, олон улсад судалгааны түвшинд явж байгаа бөгөөд зөвхөн сонсголын аппаратаар л нөхөн сэргээх боломжтой.

Төр нийгмийн зүтгэлтэн С.Зориг агсны амь насыг онц хэрцгийгээр хөнөөсөн хэргийг УЕПГ, ТЕГ, ЦЕГ-ын хамтарсан ажлын хэсэг шалгаж, захиалагчаас бусдыг илрүүлээд байгаа билээ. Тодруулбал, Улсын дээд шүүхээс Ц.Амгаланбаатар, Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарыг С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэрэгт гэм буруутай хэмээн үзэж, хүнд дэглэмтэй хорих ангид тус бүр 20 жил хорих ял оноогоод байгаа. Хууль хяналтын байгууллагын хамтарсан ажлын хэсгийнхэн дээрх хэргийн захиалагч, дамжуулагч нарыг мөрдөн шалгах ажиллагааг үргэлжлүүлэн шалгаж байна.

Жавзандамба хутагт” төвийн багш, гавж Д.Нямсамбуу 10 жил Өмнөд Энэтхэгийн Брайбүн хийдэд шавилж дараа нь Английн Сандерландын Их сургуульд шашин судлалаар сурч байсан боловсролтой лам нарын нэг юм. Буддизмд бодитоор шинжлэх ухаанчаар ханддаг түүний яриа олон хүнд сонирхолтой байх болов уу. Бид буддизм гэж ямар нэг далдын хүчинд итгэх итгэл үү, аль эсвэл орчлон ертөнц, амьдралын мөн чанар уу зэрэг сэдвүүдээр ярилцлаа. Бидний яриа мөн монголчуудын дунд төөрөлдөж явдаг зарим асуудлыг ч хөндсөн юм.

Тиймээс нохой жилтэй хүмүүс сүм хийдэд очоод сундуй, алтангэрэл, жадамба, заслын найман ном, дашзэвэг, хийморийн сан тэргүүтнийг уншуулах шаардлага гардаг. “Энэ жил мэнгэ голлосон” гэж монголчууд ярьдаг. Мэнгэ голлох гэдгийн утгыг тайлбарлаж өгөхгүй юу? Бурхны шашны үндэслэлтэй одон зурхайн салбарт есөн мэнгэ байдаг. Есөн эрхшээгч од байдаг гэсэн үг л дээ. Ирэх нохой жилд есөн улаан мэнгэтэй хүмүүсийн мэнгэ голлоно. Мэнгэ голлох үйл явцад нар, сар, од гарагсын шилжилт хөдөлгөөнөөс хамаараад хүний ар нурууг дагаж байгаа артер, венийн судасны эргэлт хурдсах, удаашрах зэргээр жигд биш болдог. Өөрөөр хэлбэл цусны эргэлт хэлбэлзлээ алддаг. Энэ нь өвчин зовлон эхлэхийн үндсэн суурь ч болж мэднэ. Мэдээж биеэр гүйж буй цусны эргэлт алдагдахаар даралт ихсэхээс авахуулаад цус багадаж, ухаан алдах зэрэг олон бэрхшээл учирч магадгүй шүү дээ. Энэ байдлыг хянаж, хэвэнд нь барихын тулд мэнгэний засал хийлгэж, жанаг гогдог, дашзэвэг, сундуй гэдэг ном уншуулах хэрэгтэй. Мэнгэ голлохын дараа харш жил гэж бий. Дотроо их, бага харш жил гэж бий. Энэ жил луу жилтнүүдэд их харш жил, үхэр болон хонь жилтэнд бага харш жил гарах нь.

Улаанбаатар дахь АНУ-ын ЭСЯ 2018 оны гуравдугдугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлэн монгол иргэдэд Н2 ангиллын виз олгож эхэлнэ. Одоогоор уг ангиллын визээр АНУ-д ажиллах иргэдийг хэрхэн бүртгэх, ажил олгогчтой холбох нарийвчилсан журмыг АНУ-ын ЭСЯ-тай тохиролцохоор ажиллаж байна. Тиймээс энэ журам тодорхой болмогц олон нийтэд бид албан ёсоор нээлттэйгээр мэдээлэх болно. Тэр болтол иргэд маань эрсдэлтэй алхам битгий хийгээсэй.

-Сүүлийн үед хүмүүс үр хүүхдээ өөдрөг явахыг бэлгэдэж эрдэмтэй ламаас асууж нэр хайрладаг болжээ?

УИХ-ын гишүүн Д.Мурат иргэн Б.Бахытгүлыг олон удаа дарамталж, доромжилсон гэх мэдээлэл цацагдсан билээ. Энэ талаар уг хэргийн хохирогч Б.Бахытгүл түүний ар гэрийнхэнд болсон явдлыг тайлбарлаж, ямар нэг арга хэмжээ авч өгөөч гэж гуйсан боловч хэргийг нуун дарагдуулахыг хүссэн байдаг. Тиймээс тэрбээр арга буюу хуулийн байгууллагад хандсан юм. Ингээд Б.Бахытгүлтэй ярилцсанаа хүргэе.

Хүн амын орлогын албан татвар 10-25 хувь болж байгааг эсэргүүцэж салбар бүрийн Үйлдвэрчний эвлэлийн холбоод УИХ, Засгийн газарт шаардлага хүргүүлж байна. Тэд татварын шаталсан нэмэгдлийн хэрэгжих хугацааг хойшлуулах эсвэл УИХ-ын гишүүд дахин хуулийн төсөл санаачилж, татварын шинэ хуулийн хэрэгжилтийг түтгэлзүүлэх ёстой гэсэн байр суурийг илэрхийлсэн юм.

Гүрж ногоон цай бол дэлхийн II дайны өмнөөс Монголд орж ирсэн цай. Тэрний өмнө шар, хунц цай гээд л цайг олон зуун жил ууж байсан юм байна лээ. Тэр нь маш сайн цай байсан гэдэг. Юнанийн өмнөд нутагт, Түвдийн уулын урд хэсэгт тарьдаг. Тэгээд монголчуудад хамгийн сайн чанартай, хамгийн өндөр үнэтэй сортын цайг нь хол тээвэрлэхэд зориулаад бүгдийг нь пресслээд, хатуу туйпуу шиг болгочихсон.

Д.Гантулга гишүүн өөрийн хүсэлтээр шинжилгээ өгөөд ДНК нь үүсээд байгаа асуудлынхтай таарахгүй бол гэмт хэрэгт холбогдолгүй гэдэг нь гарах боломжтой. Гэхдээ эцсийн шийдвэрийг шүүх гаргана.