Сахар биед ороод юу болдог вэ

Нийтлэгдсэн огноо: 2017-04-07 10:46:00

Сахарын хэрэглээ

1.Сахар чихэр гэж юу вэ?

-Сахар хүний амьдралд хэрэгцээтэй 6 гол бодисын нэг болох нүүрс усны 1 хэлбэр буюу энгийн нүүрс ус

-Чихэр, чихэрлэг бүтээгдэхүүнд ордог сахар нь энгийн нүүрс буюу цэвэрлэгдсэн элсэн чихэр

-Сахарыг чихрийн манжингаас цэвэрлэж цагаан элсэн чихэр гаргаж авахаас гадна чихрийн нишингээс цэвэрлээгүйг бор сахар гаргаж авдаг

Энэ цагаан, бор сахар 2-ын адил тал нь сахарын агууламж, илчлэг чанар нь адил, харин бор сахар амин дэм эрдэс агуулдагаараа дээр ч тийм ч их биш. Бас хиймэл бор сахар байдаг энэ нь цагаан элсэн чихэрээс ялгаагүй илчлэг өгөхөөс цаашгүй

Сахарын зөвлөмж хэмжээ насанд хүрсэн эрэгтэй хүн 30 гр/өдөр, эмэгтэй хүн 25 гр/өдөр байдаг.

2.Сахар биед ороод юу болдог вэ?

-Сахар биед ороод гэдсэнд глюкоз болон задрана.

-Глюкоз цусанд, элэгт, илүүдэл нь биед өөх болон хуримтлана

-1 г сахар 4 ккал илч ялгаруулна. 10 г сахар идэхэд 40 ккал илч болно гэсэн үг

3.Сахар бие ямар ашиг тустай вэ?

-Сахар зөвхөн нормын хэмжээгээр хэрэглэх үед л хүний биед ашиг тустай

-Илчлэг өгнө

-Судсанд бүлэн үүсгэхгүй учраас судас бөглөрөхгүй

-Тархинд тэжээл болно

4.Сахарыг хэтрүүлэн хэрэглэхэд хортой учраас эрдэмтэд эмч нар юу гэж үздэг вэ?

-“3 цагаан хор” түүний нэг нь цагаан элсэн чихэр

-“Амттан бол таашаал нөгөө талдаа тарчлаантай үхэл”

-“Тансаг хэрэглээний амьдрал гашуун төгсгөлтэй”

-“Орчин үеийн донтуулагч”

-“Сахар- донтуулагч хүнсний бүтээгдэхүүн”

“Амьдралыг аюулд хүргэх хүнс”

5.Яагаад эрдэмтэд, эмч нар сахарыг ийнхүү нэрлэх болов?

-Таргалуулна

-Таргалснаас: Чихрийн шижин, олон байрлалын хорт хавдар: умай, бөөр, бүдүүн, шулуун гэдэс, түрүү булчирхай, хөхний

-Цусанд сахар ихэссэнээс: Чихрийн шижин, мөн л олон байрлалын хорт хавдар: хөх, түрүү булчирхай, нойр булчирхай, бүдүүн, шулуун гэдэс, өндгөвчийн

-Мөөгөнцрийн өвчин

-Кальц, магни, натри, кали, хром дутна

-Амьдралыг богиносгоно

-Үе мөч өвдөх, тулайтах өвчин хүрэх

-Нөхөн үржихүйн эрхтэнд муу нөлөөтэй. Эр бэлгийн эсийн чанар муудаж эрүүл бус үр тогтох, цаашилбал эрүүл бус хүүхэд төрөх

-Тамхины адил хортой

-Элэг өөхлөж үйл ажиллагааны алдагдалд орно

-Харшил, гуурсан хоолойн багтраа, толгой таллаж өвдөх

-Цөс чулуужих

-Нүдний болор цайх Яс сийрэгжих

6.Монгол хүн амын дундах илүүдэл жин таргалалтын байдал

7.Хүүхдэд ямар хортой вэ?

-Шүд цоорох, буйлны үрэвсэл

-Оюун ухаан хомсдох, сурлага муудах, хэт сэрэмтгий, эпилепси болох,

-Кальц дутах, үүнээс болж Д амин дэмийн дутал, яс сийрэгжихэд хүрэх

-Хоолонд дургүй болж тэжээлийн бодисын дуталд хүрэх

-Сахар чихэрт донтох

-Өвчин, гадны тааламжгүй орчинд биеийн эсэргүүцэх дархлаа муутгах

-Хэт хөдөлгөөтэй болох, анхаарал муудах эмгэгт хүрэх

-Өсөлтийн гормон үүсэлт муудсанаас хүүхдийн өсөлт муудах

-Хүнсний харшилд өртөх

8.Сахар чихэр ихтэй ямар бүтээгдэхүүнүүд байдаг вэ?

-Элдэв төрлийн цаастай чихэр 65-85% сахартай

-Чихэрлэг гурилан бүтээгдэхүүнүүд 10-с дээш % сахартай

-Жимсний чанамал 100 гаруй %, 2 халбага идэхэд хоногийн сахарын хэмжээ

-Жимсний чихэрлэг шүүс 1 саванд 32-36 г сахартай

-Хийжүүлсэн ундаа 1 банк-д 4-18 ширхэг ёотон

-Шпагетти соус 125 г-д 8 г сахартай

-Кетчуп 50% сахартай

-Хатаасан жимс 5-6 ширхэг 32 орчим г сахартай

-Бялуу жижиг хэрчим 25-30 г сахартай

-Шоколад 1 хавтгай 42 н нь 12.5 г сахартай

-Мөхөөлдөс 120 г нь 17.5 г сахартай

-Хатуу чихэр 1 ширхэг 25-100 г сахартай

-Бохь 1 ш 2.5 г сахартай

-Жигнэмэг 1 хэрчим 25 г орчим сахартай

Ихэнх бүтээгдэхүүний шошго дээр сахартай л гэж бичихээс хэмжээг нь бичдэггүй.

9.Чихэр, чихэртэй бүтээгдэхүүний хэрэглээг яаж багасгах вэ?

-Аажмаар багасгах

-Цэвэр байгалийн бүтээгдэхүүн хэрэглэдэг болтлоо багасга

-Өдөрт хэрэглэх сахараа хэмжиж аваад түүнээ хэрэглэ

-Дүрэм мөрд 7 хоногийн, эсвэл сарын 1 өдрийг сонгон хэрэглэх, хоолны дараа амттан идэхгүй, амттан байнга хэрглэдэг бол оронд нь жимс иднэ, зайрмагийг сарын тэдний өдөр иднэ зайрмаг болон чихэрлэг амттан хэзээ ч худалдан авахгүй гэх мэт

-Чихэртэй цай кофе уухын оронд нимбэгтэй эсвэл бусад цай уу

-Хоол амтлагчаас татгалз

-Хүнсний шошгоноос сахар агуулсан эсэхийг заавал уншиж сур.

-Амтлаг зүйл идмээр бол хоолтой хамт хэрэглэ

-Алим, жимсний нухашнаас татгалз

-Тамирчдад зориулсан хүнс ундаанаас татгалз

-Ксилитолыг сахарыг орлуулан хэрэглэ

-Шоколадыг маш багаар хэрэглэ. Цагаан шоколад какаогүй цул чихэр тул бүү хэрэглэ, Хар шоколад какао ихтэй сахар бага тул бусад шоколадыг бодвол хор багатай

-Өдрийн 3-4 хоолноос бүү татгалз. Хоолоо алгасвал сахар их идэх хүсэлтэй болдог

-Согтууруулах ундаанд шар айраг, вино, оргилуун дарс сахар ихтэйг анхаар

-Хүслээ дарахын тулд ус уу, явган яв

-Гурилан бүтээгдэхүүн сахараас гадна тос ихтэй илчлэг ихтэй бүтээгдэхүүнд орно

10.Сахар чихэр илчлэг ихтэй бүтээгдэхүүн

-Ихэнх чихэр 25-140 г хэмжээтэй, 25-100 г сахар агуулсан байдаг

-5 ширхэг хамгийн бага хэмжээтэй чихэр идэхэд 125 г чихэр, түүний 100 г сахар. 1 г сахар 4 ккал илчлэгтэй болохоор 5 ширхэг 125 г чихэр буюу 100 г сахар 400 ккал илчлэг өгнө. Сургуулийн өмнөх насны хүүхдэд хоногт 1600 ккал илчлэг шаардлагатай. Тэгвэл 5 ш чихэр хоногийн хоолны илчлэгийн 4-ний 1-ийг хангана. Хоолоо хасахгүй учраас энэ хамжээний илчлэг илүүднэ гэсэн үг. Энэ илүүдэл илчлэг биед өөх болон хуримтлана.

11.Хүүхдүүдийг чихэрт донтохоос сэргийлэх ямар арга байна вэ?

-1 нас хүрээгүй хүүхдийн нэмэгдэл хоолонд чихэр, давс хийхгүй

-Хүүхдэд 5 нас хүртэл цаастай чихэр өгөхгүй, чихэрлэг бүтээгдэхүүний хэрэглээг хязгаарлах

-Бага насны хүүхдэд хоногт 5 г сахарын нармтой

-Сургуулийн насны хүүхдэд 6-8 г

-Хүүхдэд бүх баяраар чихэр өгдөг дадлаа зогсоох. Эх орны үйлдвэрийн оньсон болон бусад тоглоом, ном, хичээлийн хэрэгсэл, зургийн хэрэгсэл, хөгжмийн зэмсэг зэрэг зүйл бэлэглэх

-Эрүүл мэндийн хичээлээр бүх насны хүүхдэд чихрийн хорын талаар хичээл зааж сурталчилгаа хийж байх

-Чихэр их хэрэглэснээс үүсэх өвчин эмгэгийг эрт илрүүлж байх

-Эцэг эхчүүд хүүхдээ чихэрт донтсон эсэхийг мэдэж байх

-Хүүхдээ өвчлөхөд сиропон эм бүү хэрэглэ. Эмч нар ч бага насны хүүхдэд зориулагдсан сиропон эмийг хүүхдэд бүү өг. Өөр маш олон эм байгаа.

12.Цэцэрлэг, сургуулийн хүүхдийн хоол үйлчилгээнд хориглох бүтээгдэхүүн

-Чихэр мөхөөлдөс, шоколад зэрэг энгийн нүүрс ус ихтэй хүнсний бүтээгдэхүүн

-Нийлэг болон химийэн аргаар гарган авсан кремтэй бүтээгдэхүүн

-Байгалийн бус өтгөрүүлсэн сироп ашиглаж үйлдвэрлэсэн бүх төрлийн жүүс

-Бүх төрлийн хийжүүлсэн ундаа

-Төрөл бүрийн нийлэг, химийн аргаар гаргаж авсан хоол амтлагч: вигор, дашида кетчуп гм

-Хайлуулсан элсэн чихэрт дүрж амталсан гурилан бүтээгдэхүүн

13.Цаашид юун дээр анхаарах шаардлагатай вэ?

-Эрүүл биш хүнс гэж албан ёсоор нэрлэх

-Тамхины хорын зиндаанд хүрсэнийг баталгаажуулах

-Сурталчилгааг хориглох шийдвэр шийдвэр хэрэгтэй байгааг анхаарах

-Сахар орсон бүтээгдэхүүний шошго дээр сахарын хэмжээг бичих

-Үндэсний статистикийн газраас Сахарын 1 хүнд жилд оногдсон хэмжээг жилийн эцэс бүрт мэдээлдэг болох

-Сахар орсон бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг багасгах

-Чихрийн импортыг хязгаарлах

-Цагаан идээгээ чихэргүй үйлдвэрлэх

-Чихэр хэтрүүлэн хэрэглэснээс болон амьдралын буруу хэвшлээс болдог ХБӨ удамшдаг тул Чихрийн шижинтэй, ЗСӨ-тэй, даралт ихэсдэг, хорт хавдраар өвдсөн хүмүүс хүүхдүүдээ эдгээр өвчнөөс сэргийлэхэд онцгой анхаарах ялангуяа чихрийн хэрэглээн дээр анхаарах шаардлагатай.

Эх сурвалж: Нэмх