Согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох нь
Согтууруулах ундаа хэрэглэх нь хүний өөрийгөө хянах чадварыг бууруулж, зарим хүмүүсийг согтуугаар жолоодох зэрэг аюултай шийдвэр гаргахад хүргэдэг.
Согтууруулах ундаа хэрэглэсний дараа автомашин, ачааны машин, мотоцикл болон бусад моторт тээврийн хэрэгслийн жолооны ард суух нь гэмт хэрэг, зөрчилд тооцогддог.
Согтууруулах ундаа ууснаас хүний амьсгал дахь спиртын агууламж 0.20 промиль эсвэл цусан дахь спиртийн агууламж 0.5 промиль ба түүнээс дээш болж нэмэгдсэн байдлыг согтолттой гэж хэлнэ.
Гэсэн хэдий ч бага хэмжээний архи, согтууруулах ундаа хэрэглэх нь хортой нөхцөл байдалд хүргэх боломжтой байдаг. Зарим жолооч нар согтолтын зэрэг бага байж болох ч энэ нь аюул багатай гэсэн үг биш юм. Согтууруулах ундаа хэрэглэх, жолоодох ямар ч хэлбэр нь хууль бус бөгөөд хатуу шийтгэл хүлээдэг гэдгийг санах нь чухал.
Согтууруулах ундаа хэрэглэх, жолоодох эрсдэлтэй хамгийн том бүлэг нь архи хэтрүүлэн хэрэглэдэг эсвэл архины хэрэглээний эмгэгтэй тэмцэж байгаа хүмүүс байна. Энэ нь тэд богино хугацаанд их хэмжээний архи ууж, сөрөг нөлөө үзүүлэх эрсдэлтэй гэсэн үг юм. Согтууруулах ундаа цусанд шингэтэл 30 минутаас хоёр цаг орчим болдог. Энэ үед таны амьсгал удааширч, танин мэдэхүйн чадвар удааширч болзошгүй.
Архидан согтуурах нь наркологийн эмчилгээний төвийн тусламжтайгаар эмчилдэг эмгэг юм. Хэрэв та эсвэл таны хайртай хүн архины асуудалтай тэмцэж байгаа бол тусламж хайж, мэргэжлийн эмчид хандах шаардлагатай.
Согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үед жолооны ард суух аюул
Цусан дахь ямар ч хэмжээний согтууруулах ундаа нь жолоо барих чадварт нөлөөлдөг. Согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэсний үр дагавар нь маш олон янз байдаг тул осол аваарт орох эрсдэлд оруулдаг. Аюулгүй жолоодлого нь анхаарлаа төвлөрүүлэх, зөв дүгнэлт хийх, нөхцөл байдалд хурдан хариу үйлдэл үзүүлэх чадварыг шаарддаг. Харин архи нь эдгээр чадваруудад нөлөөлж, өөрт болон бусдад аюул учруулдаг.
Согтууруулах ундаа таны жолоодох ур чадварыг бууруулах тохиолдлууд
Удаан хариу үйлдэл үзүүлэх хугацаа
Таны биед согтууруулах ундаа байгаа үед энэ нь аливаа нөхцөл байдалд хэр хурдан хариу үйлдэл үзүүлэхэд нөлөөлдөг. Архи уух нь хариу үйлдэл үзүүлэх хугацааг удаашруулдаг бөгөөд энэ нь осолд өртөх магадлалыг нэмэгдүүлдэг. Тиймээс таны урд явж байсан машин гэнэт тоормослох юм уу, явган зорчигч зам хөндлөн гарах юм бол таны тархи нөхцөл байдлыг боловсруулж, ослоос урьдчилан сэргийлэхэд удаан хугацаа шаардагдана.
Зохицуулалт дутмаг
Согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэх нь нүд, гар, хөлийн зохицуулалт зэрэг моторт ур чадварт сөргөөр нөлөөлдөг. Зохицуулалтын ур чадваргүй бол та аюултай нөхцөл байдлаас зайлсхийх боломжгүй юм. Зохицуулалт муудсаны зарим шинж тэмдэг нь алхах, ганхах, шулуун зогсож чадахгүй байх зэрэг орно.
Төвлөрлийг багасгах
Согтууруулах ундаа маш бага хэмжээгээр хэрэглэсэн ч бай таны төвлөрөлд нөлөөлдөг. Жолоо барьж байхдаа эгнээ барих, хурд, зам дээрх бусад машинууд, гэрлэн дохио гэх мэт анхаарал төвлөрлийг шаарддаг олон зүйл байдаг. Архи ууснаар таны анхаарлын төвлөрөл эрс багасдаг бөгөөд энэ нь осолд өртөх магадлалыг эрс нэмэгдүүлдэг.
Алсын харааг багасгах
Согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэх нь таны алсын хараанд сөргөөр нөлөөлдөг. Согтууруулах ундаа хэрэглэсний дараа та хараагаа бүдгэрүүлж эсвэл нүдний хөдөлгөөнөө хянах чадваргүй болохыг анзаарч магадгүй юм. Алсын хараа муудах нь таны машин болон зам дээрх бусад тээврийн хэрэгслийн хоорондох зайг хэрхэн үнэлэхэд нөлөөлдөг. Нэмж дурдахад, таны захын алсын хараанд цөөн тооны объектууд харагдах болно, эсвэл урагшаа харахад таны хоёр талд харагдах боломжтой.
Шүүлтийг хориглох
Таны тархи тодорхой нөхцөл байдлыг хэрхэн дүгнэж байгааг хянадаг. Моторт тээврийн хэрэгсэл жолоодох үед таны шүүн бодох чадвар шийдвэр гаргахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Жишээлбэл, хэрэв та өөр машин гүйцэт түрүүлбэл болзошгүй асуудлуудыг урьдчилан харж, тодорхой шийдвэр гаргах чадвартай байх хэрэгтэй. Таны шүүлт нь жолоо барьж байх үед сэрэмжтэй байж, хүрээлэн буй орчны нөхцөл байдлыг мэддэг байхад тусална.
Согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсоны статистик
2021 онд улсын хэмжээнд 22482 зам тээврийн осол гарсан байна. Ослын улмаас 383 хүн нас барж, 2475 хүн гэмтсэн байна. Нас барьсан хүмүүсийн 159 нь хүүхэд байна. Согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодож хөдөлгөөнд оролцсон зөрчил жилээс жилд өссөөр байна.
Нийслэлийн хэмжээнд: 2019 оны 1 улиралд-3764, 2020 оны 1 улиралд-2179, 2021 оны 1 улиралд-2851,2022 оны 1 улиралд-5828 зөрчил тус тус бүртгэгдсэн байна.
Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуулиар согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодож буй жолооч нарт хүлээлгэх хариуцлагыг өндөржүүлсэн. Тухайлбал,
Хуулийн 27 дугаар зүйл. Согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн этгээд тээврийн хэрэгсэл жолоодох:
27.1.Согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон, эсхүл согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн эсэхийг зохих журмын дагуу шалгуулахаас зайлсхийсэн этгээд тээврийн хэрэгсэл жолоодсон бол нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг хоёр дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгож, жолоодох эрхийг зургаан сараас хоёр жил хүртэл хугацаагаар хасах шийтгэл оногдуулна.
27.2.Согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн этгээдэд тээврийн хэрэгслийн жолоог шилжүүлсэн бол нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээний тавин хувьтай тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэл оногдуулна.
27.3.Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй буюу уг эрхээ хасуулсан этгээд согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон бол нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг хоёроос дөрөв дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгож, долоо хоногоос гуч хоног хүртэл хугацаагаар баривчлах шийтгэл оногдуулна.
27.4.Энэ хуулийн 27.1-д заасан зөрчлийг давтан үйлдсэн бол 30 хоногийн хугацаагаар баривчлах, тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг гурван жилийн хугацаагаар хасах шийтгэл оногдуулна.
54 дүгээр зүйл. Жолоочоос бусад замын хөдөлгөөнд оролцогч этгээд замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж зөрчих:
54.5.Явган зорчигч согтуугаар Замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчсөн бол нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээний хорин таван хувьтай тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэл оногдуулна.